ประวัติดนตรีตะวันตก 7 นาที

ภาพวาดประวัติดนตรีตะวันตกตั้งแต่ยุคเริ่ม­ต้นจนถึงปัจจุบันภายใน 7 นาทีมันเยี่ยมจริงๆ ใช้ประกอบการสอนดนตรีได้สบายเลย

9 ปัญหาที่มักจะพบในการบรรเลงรวมของวงสมัครเล่นในมุมของนักดนตรี

วิธีจัดการกับ 9 ปัญหาที่มักจะพบในการบรรเลงรวมของวงสมัครเล่นในมุมของนักดนตรี^^
โดย วชิรวิชญ์ ปัญญาลักษณ์[1]


ในวงดนตรีดนตรีที่มีนักดนตรีมากกว่า 20 คนขึ้นไปในการบรรเลงไม่ว่าจะเป็นวงร้องประสานเสียง หรือวงที่ใช้เครื่องดนตรีบรรเลงนั้น โดยทั่วไปนักดนตรีแต่ละคนทักษะไม่เท่ากันนะครับ ยิ่งถ้าในวงสมัครเล่นด้วยหละก็หมายถึงความรับผิดชอบของแต่ละคนที่แตกต่างกันไปด้วย ประเด็นคือเราต้องเล่นเพลงเดียวกัน ให้ออกมาเหมือนกัน ดังนั้นจำนวนปัญหาที่จะเกิดน่าจะเท่ากับ จำนวนนักดนตรี คูณด้วยจำนวนพาร์ท คูณจำนวนเซ็กชั่น อะไรประมาณนี้ ดังนั้นถ้าวงดนตรีมันเกิดมีร้อยคนขึ้นมา ปัญหามันจะเป็นร้อยๆเรื่องเลยทีเดียวครับ เราลองมาดูปัญหาในวงสมัครเล่นแบบคร่าวๆกันดูนะครับว่ามีอะไรบ้าง และลองมาดูว่าในมุมที่เป็นนักดนตรี เราจะเตรียมรับมือกับปัญหาเหล่านี้อย่างไร


1 อ่านส่วนโน้ตไม่ออก

อาการ-ทำท่าเหมือนเล่น แต่ไม่ได้เล่นเพราะเล่นไม่ได้ในจุดที่ไม่เข้าใจ
ภาษากายของนักดนตรี-หลบตา แฝงความรู้สึกผิด และกลัวถูกจับได้
ผลที่เกิดขึ้น-เงียบเฉพาะบุคคล
วิธีจัดการกับปัญหา- (1) ไปจัดการความเข้าใจส่วนโน้ตส่วนตัว (2) หาเพลงฟังแล้วจำส่วนโน้ต ณ จุดปัญหา (3) ปรึกษาหัวหน้าเซ็กชั่น หรือครูผู้สอน เป็นการส่วนตัว

สำหรับวงสมัครเล่นนะครับ เชื่อมั้ยครับว่า ปัญหานี้แทบจะเรียกได้ว่าปัญหาใหญ่ อันดับหนึ่งตลอดกาลเลย นักดนตรีสมัครเล่นส่วนใหญ่เจอปัญหานี้กลับเงียบนะครับ ไม่ยอมรับว่าตัวเองอ่านไม่ออก ไม่แก้ไขด้วย ผมแนะนำนะครับให้ไปจัดการอ่านส่วนของตัวเองมาก จะได้ไม่เงียบในจุดที่ท้าทายแบบนั้นครับ


2 เล่นส่วนโน้ตไม่ได้

อาการ-เล่นช้ากว่าที่ควรจะเป็น
ภาษากายของนักดนตรี-เครียด อาจมีการส่ายหัวหนึ่งที มีจิ๊จ๊ะบ้างเล็กน้อย
ผลที่เกิดขึ้น-ทำให้ภาพรวมของเพลงในจุดนั้นๆ ไม่สะอาด
วิธีจัดการกับปัญหา-ซ้อมทักษะมากขึ้น ปรึกษาหัวหน้าเซ็กชั่น หรือครูผู้สอน เป็นการส่วนตัว

อันนี้ต่างจากข้อแรกครับ ตรงที่ว่าข้อแรกอ่านไม่ออกเลย แต่ข้อนี้อ่านออก เข้าใจจังหวะแต่เล่นไม่ทัน อาจจะดัวยทักษะไม่ถึง หรืออะไรก็แล้วแต่ แนะนำว่าให้ไปปรึกษาหัวหน้าเซ็กชั่นหรือครูผู้สอนเลยครับ


3 เล่นระดับเสียงไม่ได้

อาการ-เล่นเพี้ยน หรือผิดเสียง
ภาษากายของนักดนตรี-รู้สึกผิด อายเล็กน้อย(เพราะผิดระดับเสียงทุกคนในวงจะได้ยินหมด)
ผลที่เกิดขึ้น- เล่นโน้ตผิด หรือเพี้ยน ไป ทำให้ภาพรวมของเพลง ณ จุดนั้นผิดไปจากที่ควรเป็น
วิธีจัดการกับปัญหา-ซ้อมทักษะมากขึ้น ปรึกษาหัวหน้าเซ็กชั่น หรือครูผู้สอน เป็นการส่วนตัว

อันนี้คล้ายข้อข้างบนนะครับ ชั่วโมงซ้อมส่วนตัวเท่านั้นที่จะบรรเทาอาการนี้ได้ ไม่แนะนำให้มาวัดดวงเอาในวงนะครับ เพราะ80% ของการวัดดวง มักจะแป็กครับ และก็โชคดีเหลือเกินที่ไอ้ครั้งที่แป็ก มักจะมีครั้งที่ออกคอนเสิร์ตรวมอยู่ในนั้นด้วย^^


4 เริ่มเล่นประโยคไม่พร้อมกัน

อาการ-เริ่มโน้ตแรกของประโยคนั้นๆไม่พร้อมกันในแต่ละเครื่อง
ภาษากายของนักดนตรี- ปรกติ เพราะนักดนตรีจำนวนนึงไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้
ผลที่เกิดขึ้น- ขาดเอกภาพของดนตรีตรงจุดนั้นๆ
วิธีจัดการกับปัญหา-(1) ดูผู้อำนวยเพลง (2) ดูหัวหน้าเซ็กชั่น

ปัญหานี้พบบ่อยมากครับ เหมือนปัญหาเล็กแต่จริงๆแล้วใหญ่มากครับ เพราะเพลงประกอบด้วยประโยคเล็กๆหลายประโยค ถ้าวงมีปัญหานี้ จะทำให้เพลงไม่สะอาดทั้งเพลงเลยทีเดียว วิธีแก้ก็ดูผู้อำนวยเพลงครับ แต่สำหรับผู้อำนวยเพลงบางท่านในจุดนั้นๆ กำลังสื่อสารกับเซ็กชั่นอื่นๆอยู่ ก็ให้ดูหัวหน้าเอาครับ


5 ล้ำจังหวะ

อาการ-เล่นก่อนจังหวะที่โน้ตบันทึกไว้เล็กน้อย
ภาษากายของนักดนตรี- ปรกติ เพราะนักดนตรีส่วนใหญ่ไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้
ผลที่เกิดขึ้น- ขาดเอกภาพของดนตรีตรงจุดนั้นๆ ทำให้เพลงมีแนวโน้มเร่งขึ้น
วิธีจัดการกับปัญหา-นับส่วนย่อยในใจก่อนถึงคิวเล่น

ปัญหานี้บางทีเกิดเมื่อหลังจากหยุดยาวๆครับ นักดนตรีบางคนพอถึงคิวเข้าก็อยากเล่น เล่นก่อนจังหวะที่ควรจะเป็นนิดนึง ทีนี้ถ้ามันหลายๆนิด มันก็คือมาก นอกจากเพลงจะฟังเละๆแล้ว ยังมีแนวโน้วที่จะเร่งขึ้นอีกด้วยครับ แก้โดยให้นับส่วนย่อยสักห้อง-สองห้อง ก่อนถึงคิวเข้านะครับ น่าจะช่วยได้เยอะอยู่


6 ไม่แน่ใจในคิวเข้า

อาการ- เล่นออกมาเสียงเบากว่าที่ควรจะเป็นแล้วค่อยดังขึ้นเมื่อแน่ใจ
ภาษากายของนักดนตรี- ทำหน้างงกับตัวเอง
ผลที่เกิดขึ้น- คิวเข้าจะเบากว่าปรกติ ฟังดูเหมือนล่มแต่ไม่ล่มเพราะจะดังขึ้นในสอง-สามห้องถัดมา
วิธีจัดการกับปัญหา- (1)ถ้าผู้อำนวยเพลงไม่ให้คิวนั้นๆก็นับเลยครับ ช่วยกันนับ (2)สังเกตุว่าคิวนั้นๆเข้าต่อจากเครื่องอะไร พาร์ทไหน

ปัญหานี้ผมก็เห็นบ่อยนะครับ ส่วนใหญ่เกิดกับเครื่องที่หยุดเยอะๆ ยิ่ง Percussion เหนี่ย เราจะฟังออกเลยว่า ตรงนี้เค้าไม่มั่นใจ เพราะเสียงมันเบากว่าที่ควรจะเป็นจริงๆครับ ตรงนี้ถ้าผู้อำนวยเพลงไม่ช่วย ต้องช่วยตัวเองหละครับ นับไป หนึ่งสองสามสี่ สองสองสามสี สามสองสามสี่........


7 ไม่แน่ใจว่าที่เข้าถูกหรือเปล่า

อาการ- เล่นออกมาเสียงเบากว่าที่ควรจะเป็น แล้วเงียบไป
ภาษากายของนักดนตรี- ทำหน้างงใส่ผู้อำนวยเพลงหนึ่งที ก่อนที่จะหันไปงงกันเองในเซ็กชั่นอีก และเริ่มปรึกษากันในขณะที่เพลงบรรเลงไป
ผลที่เกิดขึ้น- คิวเข้าจะเบากว่าปรกติ ฟังดูเหมือนล่มแล้วก็หายไป
วิธีจัดการกับปัญหา- (1)ถ้าผู้อำนวยเพลงไม่ให้คิวนั้นๆก็นับเลยครับ ช่วยกันนับ (2)สังเกตุว่าคิวนั้นๆเข้าต่อจากเครื่องอะไร พาร์ทไหน (3)ปรึกษาผู้อำนวยเพลงหลังการซ้อม (4) หาเพลงมาฟัง

ข้อนี้ต่างจากข้อบนตรงบริบทของเพลงครับ คือบางเพลงก็ซับซ้อน นักดนตรีเข้าถูกแล้วแต่เล่นไปสักพักก็รู้สึกว่ามันแปลกๆ ตรงนี้สิ่งที่ต้องการคือความมั่นใจจริงๆ บางทีผู้อำนวยเพลงให้คิวไปแล้ว เราเล่นถูกในบางเพลงก็ยังรู้สึกแปลกๆก็มีครับ ทางที่ดีหลังการซ้อมคุยกันดีกว่าครับ ฟังเพลงก็ช่วยได้นะครับ


8 เข้าผิดที่

อาการ- เล่นออกมาเสียงดังในจุดที่ผิดแล้วเงียบไป
ภาษากายของนักดนตรี- ทำหน้างงใส่ผู้อำนวยเพลงหนึ่งที ก่อนที่จะหันไปงงกับโน้ต
ผลที่เกิดขึ้น- เข้าผิดที่อะครับ ผลที่เกิดขึ้นก็แบบนั้นแหละ^^
วิธีจัดการกับปัญหา- (1)ถ้าผู้อำนวยเพลงไม่ให้คิวนั้นๆก็นับเลยครับ ช่วยกันนับ (2)สังเกตุว่าคิวนั้นๆเข้าต่อจากเครื่องอะไร พาร์ทไหน (3)ปรึกษาผู้อำนวยเพลงหลังการซ้อม (4) หาเพลงมาฟัง

บางบทเพลงมันมีจุดหลอกจริงๆครับ ข้อนี้ต่างจากข้อบนตรงความชัวร์ของนักดนตรี แต่มันผิดที่น่านแหละครับวิธีแก้เหมือนข้อบนเลยครับ ไปทำความเข้ากันกันซะ จะได้ไม่ผิด^^


9 ย้อนผิด

อาการ- บางส่วนของวงย้อน บางส่วนของวงไม่ย้อน
ภาษากายของนักดนตรี- หยุดแล้วทำหน้างง แล้วทำหน้านึกขึ้นได้
ผลที่เกิดขึ้น- เละครับ อาจถึงล่มจนเงียบได้เลย
วิธีจัดการกับปัญหา- เขียนไว้ในโน้ตครับว่าเอางัยแน่ แล้วช่วยกันเตือนตอนเล่นอีกรอบนึง

ปัญหานี้อันตรายที่สุดครับ แม้แต่ผู้อำนวยเพลงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ถ้าเจอปัญหาวงย้อนผิดในขณะเล่นคอนเสิร์ตนะครับ รับรองหมอบทุกคนครับ เพลงประเภทมีหลายย้อน แล้วย้อนนั้น ไม่ย้อนนี้ พอย้อนนี้เล่นสองรอบแล้วออกไปนั่น จากนั้นตัดตรงนี้ ข้ามไปเล่นตรงนั้น อันนี้ต้องระวังให้ดีเลยครับ ถ้าเกิดขึ้นตอนซ้อมก็คือเสียเวลา ถ้าเกิดตอนคอนเสิร์ตหละก็ ตัวใครตัวมันหละครับ วิธีจัดการก็ไปจัดการที่โน้ตครับ เขียนให้ชัดๆ ว่าจะเอายังงัยอะไรแน่ ก่อนเล่นก็ภาวนาซักรอบนึงครับ เพราะในวงสมัครเล่นอะไรก็เกิดขึ้นได้ จริงมั้ยครับ^^


ปัญหาที่เจอกันบ่อยๆก็น่าจะประมาณนี้หละมั้งครับ อันนี้ผมพูดถึงในมุมนักดนตรีนะครับ ในมุมผู้อำนวยเพลงก็เป็นอีกแบบนึง มีวีธีการจัดการในแบบที่ต่างออกไป ก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์บ้างนะครับ


วงสมัครเล่นหนะต่างจากวงอาชีพนะครับ วงอาชีพที่ทุกคนเป็นนักดนตรีมากทักษะ วางโน้ตทีเดียวเล่นได้เกือบสมบูรณ์ ก็จะมีปัญหาที่ต่างออกไปจากนี้อีกแบบนะครับ แต่ผมว่าปัญหาเหล่านี้ก็เป็นปัญหาบทแรกๆที่เราจะต้องเจอนะครับ ถ้าเราเริ่มจัดการปัญหาที่ว่ามาเกือบสิบข้อนี้ได้ ผมเชื่อว่าเราน่าจะพัฒนาด้านการเล่นเป็นวงขึ้นมาอีกระดับนึงเลยทีเดียวหละครับ ไม่เชื่อลองเอาไปทำดูนะครับ


ขอให้มีความสุขกับการเล่นดนตรีทุกวันนะครับ^^

[1]https://www.facebook.com/vajirawitch.punyalak.1/posts/10151982709981020?stream_ref=10